- Biografie - Publicaties - Gedicht - Foto's -

Biografie

Tongeren heeft zijn Ambiorix, Hasselt eert Hendrik Van Veldeke, Maaseik is fier op Van Eyck maar Stokkem was de geboorteplaats van Arnold Sauwen. Naast onze Kunstkring Arnold Sauwen is er een Arnold Sauwenlaan en een herdenkingsplaat aan zijn "Vaderhuis" in de Rechtestraat nummer 12. Het is beslist de moeite waard over deze minzame Limburgse dichter iets meer te vertellen. Voor de jongeren kan het een grondigere kennismaking worden met een oude Stokkemenaar, voor de ouderen wordt het wellicht een opfrissen van bekende gegevens.

Arnold Sauwen werd geboren op 22 maart 1857 als zoon van Leonard Sauwen en Maria Kempeneers. Zoals het dikwijls gebeurde in grotere gezinnen werd Arnold opgevoed bij zijn grootouders in het Molenveld, bij pachter Sauwen-Jeunen. Sauwens lagere- schooluitslagen waren meer dan goed. Daarom raadde zijn onderwijzer de heer M. Brants hem aan naar Lier te gaan verder studeren. Fier behaalt hij er in 1876 het onderwijzersdiploma. Eerst krijgt Sauwen tijdelijke opdrachten in Stokkem, Esschen (Brabant), Rekem (Limburg) en in 1880 (tijdens de eerste schoolstrijd) wordt hij benoemd in het gemeentelijk onderwijs te Antwerpen. Hier geraakt Sauwen snel ingeburgerd. Hij ontmoet er vele literaire vrienden als Paul De Mont en Victor de la Montage. Bij deze laatste leerde hij trouwens Pauline Jehotte kennen met wie hij op 5 juni 1886 huwde. Het paar opent op de Schoenmarkt een papier- en boekhandel.
De zaken floreren al gauw en Sauwen geeft zijn onderwijzersambt op. In 1887 wordt een zoon en in 1888 een dochtertje geboren. Intussen schreef hij niet veel doch wel verdienstelijk werk. Hij kreeg dan plots zijn deel in tegenslagen. Zo stierf zijn zoontje in 1894. Het werd begraven in de familiekelder op het oude kerkhof te Stokkem.
Limburg bleef hem aantrekken. In 1908 komt Sauwen terug naar zijn Maasland. Te Lanklaar (Dorpstraat 45) bouwt hij villa Litzberg. Hier dichtte, werkte en rentenierde hij naar believen.
De ergste slag van heel zijn leven werd het overlijden van zijn vrouw in 1916. Nu voelde Sauwen zich hulpeloos eenzaam. Door familiale omstandigheden gedwongen verliet hij voor een tweede keer Limburg voor Antwerpen waar hij inwoonde bij zijn dochter. In de Scheldestraat was hij een graag geziene gast bij de vele Stokkemenaren die er zich gevestigd hadden en regelmatig samenkwamen in hun vriendenkring "De Verenigde Stokkemenaren", gesticht in 1922, waarvan Sauwen trouwens lange tijd de gewaardeerde voorzitter was. In 1927 doopte zijn geboortedorp een laan naar zijn naam.
Leed bleef hem achtervolgen. Zijn dochter stierf in 1930 en nu verblijft hij enige tijd met zijn kleinkinderen in Dilsen. "De Verenigde Stokkemenaren" waren hun voorzitter niet vergeten. Zij schonken hem in 1930 een mooi borstbeeld van beeldhouwer Faradé. Geruime tijd was Sauwen ook in As waar hij de goederen beheerde van mevrouw Meeckers. Toen zijn kleindochter Ernestine trouwde met de heer Lochtmans, trok Sauwen voor een derde keer naar Brasschaat-Antwerpen. Hier overleed hij op 11 mei 1938. De bijzetting in het familiegraf op het oude kerkhof te Stokkem gebeurde onder een enorme belangstelling. Stokkem heeft Sauwen nooit vergeten, ook al woonde hij langer elders. Hij was er tijdens zijn leven zo dikwijls te gast en wilde er ook begraven worden.
Gans Stokkem was op 11 augustus 1946 in feeststemming toen aan zijn geboortehuis een gedenkplaat van beeldhouwer Bronckaerts werd ingehuldigd.
Sauwen voelde mee met zijn dorp, zijn Maasland. Hij kende er de mensen en hield ervan. Getuige hiervan zijn zijn vele gedichten.

Tekst van Jaak Bergers lichtjes bewerkt door Jan Mostert

(De Bakeman, jaargang I, nummer II)

Publicaties

1882  Langs de Maas, gedichten

1890  Gedichten

1908  Bloemlezing uit J.M. Dautzenberg

1912  De stille delling, gedichten

1920  Uren van eenzaamheid, gedichten

1924  De laatste garven, gedichten

1925  Uit het Maasland, novellen

1929  De zingende krekel, gedichten

1936  Avondschemer, gedichten

1939  Gedichten (postuum verschenen : met prozaschets "Uit het verleden")

Gedicht

Het Vaderhuis

Ginder in de delling,

onder 't blaârgeruis

van die hoge beuken,

ligt mijn vaderhuis.

Lang reeds dood is vader,

moeder wordt zo oud,

en de ganse hoeve is

mijner zorg vertrouwd.

Gij, de bloem der meiden,

knap, van leden struis,

wilt gij met mij wonen

in mijn vaderhuis ?

Moeder heet u welkom

aan den stillen haard;

gans mijn liefde zijt gij,

haren zegen waard.

Ligt de hoeve verre,

van het dorp zo wijd;

strekken rond de velden

eenzaam, wijd en zijd;

'k voer u met de huifkar

naar de kerk ter mis,

als de klokken luiden

en het zondag is.

'k Leid, bij stille avond,

u ter lovenbank,

als de velden slapen

van den meidauw blank;

als de hoge beuken

stil, met zacht geruis,

rond den gevel wiegen

van mijn vaderhuis.

A. Sauwen, dichtbundel "Gedichten" (1890)     

Foto's

(Klik op de pentekening om enkele foto's over Arnold Sauwen te bekijken)