Geachte bezoeker,

Van harte welkom op de website van de geschied- en heemkundige vereniging "vzw  Kunstkring Arnold Sauwen  Stokkem". We hopen dat de informatie die u zoekt terug te vinden is op onze website. Heeft u opmerkingen, aanvullingen, ...

Veel leesplezier en surfgenot.

Jan Mostert, webmaster

De Kunstkring Arnold Sauwen, de geschied-en heemkundige kringen, de vriendenkring van de militairen, de oud-strijdersverenigingen en het stadsbestuur van Dilsen-Stokkem nodigen u uit op een theaterproductie over Wereldoorlog I: “De Gekke Soldaat”.

(Klik hier om de foto's te bekijken in ons fotoalbum van 2014)

In 1914 wordt de jonge Duitser Franz Muller naar Vlaanderen gestuurd. Om oorlog te voeren. Een paar maanden en de klus is geklaard. Denkt hij. Terwijl zijn lief thuis met een ander trouwt, leeft Franz dag in dag uit met angst. Angst om te sterven. Angst om te leven.

   Wanneer : Vrijdag 28 november
   Hoe laat : 20.00 uur (deuren open vanaf 19.30u)
   Waar : Zaal Opus-Muziekacademie, Schuttersstraat 7, Stokkem
   Inkom : 6 euro

Kaarten te koop vanaf begin november bij:

- ’t Gezettewinkelke, Steenkuilstraat 37, Stokkem

- Gerard Mostert (Voorzitter Kunstkring), Kapelstraat 41, Stokkem

- Jean-Pierre Yzermans (Secretaris Kunstkring), Nieuw Weert 19, Stokkem

- Bij de Geschied en Heemkundige kringen en de Militaire vriendenkring Dilsen-Stokkem

De herdenkingsplechtigheid op 11 november naar aanleiding van 100 jaar "Groote oorlog", in de kerk en aan het monument, was een mooie stijlvolle plechtigheid. De muzikale opluistering door de Kon. Stockheimer Harmonie St.-Elisabeth, de inbreng van de Kunstkring Arnold Sauwen en de leerlingen van de twee Stokkemer lagere scholen viel bij de talrijke aanwezigen bijzonder in de smaak. Bekijk de foto’s -gemaakt door Jean-Pierre Van Holzaet- in ons fotoalbum.

(Klik hier om de foto's te bekijken in ons fotoalbum van 2014)

GEDICHT

Hij drukte een kus op moeders wang,
hij drukte vaders hand;
“al klopt uw hart zoo angstig-bang,
vaartwel, mij roept mijn land !

Een mannenhart kent geen gevaar,
als 't geldt des lands verweer !”
Hij ging, viel hem ook 't scheiden zwaar,
maar komt helaas ! nooit weer …

Vol moed heeft hij den dood getart
in 't woedend krijgsgedruisch.
Hij viel … nu rouwt en weent de smart
in 't kinderlooze huis.

Maar toch … zoo daar een kogel strijkt
en treft uit 's vijands hand,
een held is hij die nimmer wijkt,
maar sterft voor 't Vaderland.

Uit de dichtbundel van Arnold Sauwen "Uren van Eenzaamheid"  (1920)

Op 29 september 1914, 100 jaar geleden sneuvelde Stokkemenaar Herman Cremers in “Kapelle-ten-Bosch” (Kapelle-op-den-Bos) in Vlaams Brabant, volgens zijn doodsprentje. Op het monument van de gesneuvelden staat als overlijdensplaats Tisselt, een deelgemeente van Willebroek. Hij behoorde tot de voorposten van de Belgische troepen die zouden instaan voor de verdediging van het bruggenhoofd over het Zeekanaal. Na zware gevechten moesten de Belgen zich terugtrekken, doch Herman overleefde het niet. Hij werd begraven in een massagraf. Zijn ouders waren dan al overleden te Stokkem: vader Petrus op 4 augustus 1914 (op de dag van de Duitse inval!) en moeder Maria Catharina W(e)yzen voorheen op 15 september 1896.

Op zaterdag 27 september vertrokken we met een volle autobus bestuursleden en sympathisanten van de Kunstkring naar  Antwerpen. De zon was de ganse dag van de partij en we werden op een voortreffelijke wijze gegidst door onze reisleider en secretaris Jean-Pierre Yzermans. Het werd opnieuw een prachtige geslaagde uitstap.

Na Willem Daelmans en Joseph Nelis sneuvelde na twee dagen oorlog in Herstal een derde Stokkemenaar: Pieter Hubertus Leenders.
Hij werd geboren te Stockheim op 18 april 1892. Hij diende als beroepsvrijwilliger bij het 11de linieregiment, en sneuvelde voor zijn vaderland op 5 augustus 1914. De oorlog was amper twee dagen bezig. Hij is vermoedelijk gesneuveld bij de verdediging van de fortengordel rond Luik.
Zijn naam staat niet op de gedenksteen in Stokkem maar wel in Rotem. Hij werd begraven in Rhées, een gehucht van Herstal.


Over alle gesneuvelde Stokkemenaren kunt u meer lezen in ons driemaandelijks tijdschrift “De Bakeman” dat rond 20 augustus verschijnt. Dit themanummer over “Stokkem in Wereldoorlog I” is een must en mag zeker niet in uw boekenkast ontbreken.

Na de oorlog werd in Stokkem de trieste balans opgemaakt. Niet minder dan 12 jonge mannen waren gesneuveld en er viel ook één burgerslachtoffer te betreuren. Op 4 augustus 1914 viel het Duits leger België binnen. De oorlog was nog maar pas begonnen en twee Stokkemenaren sneuvelden op het veld van eer.
 
Willem Daelmans sneuvelde op 5 of 6 augustus 1914 in de omgeving van Ougrée. Hij werd begraven in een massagraf te Ougrée, begraafplaats Gros Hêtre, met naamplaat 4.

Joseph Nelis sneuvelde net zoals Willem Daelmans in de eerste oorlogsdagen op 5 of 6 augustus te Sart-Tilmont (Ougrée)
Hij is ook in hetzelfde massagraf begraven met naamplaat 2.
 

 
Het driemaandelijks tijdschrift”De Bakeman” dat rond 20 augustus 2014 verschijnt is een themanummer over Stokkem in Wereldoorlog I.

Alle abonnees krijgen gratis bij dit nummer het boekje “Gedode en tot dwangarbeid veroordeelde burgers”, van de hand van rijksarchivaris de heer Rombout Nijssen.
Wenst u een abonnement; lees even verder op onze website of geef een seintje aan één van onze bestuursleden en wij zorgen voor uw bestelling.

De Bakeman nr. 137 is het eerste nummer van de 35ste jaargang. Inderdaad, zoveel zijn er al sinds augustus 1980 om de drie maanden verschenen.
Dit nummer is een heel speciaal exemplaar, een themanummer over “Stokkem in de Eerste Wereldoorlog”. Het was begin augustus immers 100 jaar geleden dat deze gruwelijke oorlog uitbrak. Er leven vandaag geen ooggetuigen meer en ook de naaste familieleden van de gesneuvelden zijn reeds overleden. Bij de familieleden die we contacteerden, stootten we vaak op slechts vage herinneringen “van horen zeggen, maar zeker ben ik niet”. Toch mogen de gebeurtenissen van honderd jaar geleden niet vergeten worden.
We hebben ons verdiept in het leven en dood van 13 jonge mannen uit Stokkem die het leven lieten en hun familieleden in groot verdriet achterlieten. In het begin vreesden we geen volledig nummer te kunnen samenstellen over de Eerste Wereldoorlog, maar al snel bleek dat we een overvloed van materiaal hadden, zodat we ook in de volgende 3 nummers dit thema aan bod kunnen laten komen. De oorlog duurde immers vier jaar. Alle abonnees krijgen samen met de nieuwe Bakeman gratis het boekje “Gedode en tot dwangarbeid veroordeelde burgers”, van de hand van rijksarchivaris Rombout Nijssen. We hebben deze brochure speciaal voor u aangekocht. Op blz. 56 vindt u informatie over Stokkem.

Reeds heel wat abonnees hebben hun jaarlijkse bijdrage betaald. Bent u het soms vergeten, geen probleem, doe het snel, dan mist u geen enkel nummer en vereenvoudigt u onze administratie. We wensen u veel leesgenot in dit themanummer. 100 jaar is een hele tijd, maar slechts een zucht in de wereldgeschiedenis. Lees welke impact deze grote wereldbrand heeft gehad op onze leefgemeenschap. In november verschijnt er weer een “gewoon” nummer.

De redactieraad, voorzitter Jean-Pierre Segers

Wat kunt u zoal lezen in dit nieuwe nummer?

- Ten geleide
- De jaren ervoor:1900-1913 “Het dagelijkse leven, geen alledaags
     verhaal”.
- De Eerste Wereldoorlog: 4 augustus 1914-11 november 1918
- Stokkemer noodgeld
- Theodoor Bisschops: Medailles Wereldoorlog I
- Het waren mensen van bij ons- Een waar gebeurd verhaal
- Schoolsoep en bevoorrading tijdens WO I
- Zij lieten het leven: Het leven en de dood van de dertien jonge
     mannen uit Stokkem

* 1. Willem Daelmans
* 2. Joseph Nelis
* 3. Herman Cremers
* 4. Theodoor Vaesen
* 5. Frans Kenzeler
* 6. Pieter Nicolaas Hubert Bocken
* 7. Martin Luyten
* 8. Hubert Sauwen
* 9. Willy Elens
* 10. Lambert Leenders
* 11. Mathieu Kaes
* 12. Hendrik Beuten
* 13. Gerard Hubert Lenssen

- Parochieverslag over de oorlogsgebeurtenissen in Stokkem
      door pastoor J.Hennekens
- Op de achterkant: Verzamelprentje gesneuvelden Stokkem
- Gedicht van Arnold Sauwen

DE HELDENGRAVEN

Ze treuren daar zoo eenzaam in het veld,
de rouwomkranste kruisen op de graven
der dappren, die voor 't land hun leven gaven,
wier daden geen gedenkschrift ooit vermeldt.

En toch daar sluimert meenge jonge held;
daar slapen, ver van eerbetoon, de braven
die, om hun trouw aan land en vorst te staven,
het zweerd trotseerden dat hen heeft geveld.

Een droef herdenken waart rond hunne woon,
maar vrede-hymnen zingt het bloeiend koren.
En fier vertelt de boer het aan zijn zoon,
waar hij hem medevoert langs de akkervoren
en heenwijst naar de rustplaats van die doôn,
hoe uit hun bloed de vrijheid werd herboren.

Uit de dichtbundel van Arnold Sauwen "Uren van Eenzaamheid"  (1920)

Voor de tweede gehuchtenwandeling bracht de kunstkring Arnold Sauwen van Stokkem, op zondag 29 juni, de deelnemers naar het gehucht de Boyen. Geen gemakkelijke klus voor de organisatoren aangezien er slechts weinig geschreven historische bronnen zijn. Doch aan de hand van kadasterkaarten en de povere mondelinge overleving wist de gids, zijnde de voorzitter van de kunstkring, er een aardige ontdekkingswandeling van te maken.

Dat de Boyen eertijds tot de Nederlandse gemeente Grevenbicht behoorde is historisch geweten. Het lag op de rechter Maasoever. Bij ijsgang in 1816 veranderde de situatie. De Maas verplaatste haar loop oostwaarts en een stukje Grevenbicht kwam op de linkeroever. De kern van het dorp bleef aan de overkant. Dit ‘Belgisch’ stukje Maasland bleef bij Grevenbicht tot 1839. Bij het verdrag van Londen werd de onlogische situatie genormaliseerd.
Deze Maasoverstap was een van de aandachtspunten waarmee de gids, Gerard Mostert, de deelnemers betoverde met heel gezellige anekdotes.
De Boyenaren verbergen het niet dat ze ooit Grevenbichtenaren, dus Nederlanders, waren. Nu nog kan men het afleiden uit hun dialect dat woorden bevat ,erg verschillend, met deze van het Stokkems dialect.
Na de start aan De Wissen wandelde de groep dwars door het herstructureringgebied Negenoord. De ligging van dit uitgestrekte struingebied, de erg twijfelachtige afkomst van de naam Negenoord, de fauna en flora kwamen allemaal uitgebreid ter sprake.
In het gehucht zelf, 30 woningen groot, had de gids het over de agrarische superioriteit die de laatste decennia sterk afbrokkelt. De bouwwoede schaadt het ‘landelijk gezicht’ van het eilandje, gelegen tussen weiden en landerijen. Eén weg verbindt het gehucht met Stokkem, twee kilometer verder.
Oude hoeven, woonhuis, schuur en stallingen los van elkaar maken nu plaats voor moderne villawoningen.
Alvorens de terugweg naar het vertrekpunt aan te vangen werd gepauzeerd aan de kapel, toegewijd aan de O.L. Vrouw van Smarten. De bouw van dit kleine gebedshuis dient verklaart in het harde leven en de strijd die de oeverbewoners moesten aangaan met de woelige Maaswateren. Enkele jaren geleden werden in deze kapel tijdens de maand mei de weekmissen opgedragen. Nu alleen bij uitzonderlijke gebeurtenissen.
Na de wandeling maakte de kringvoorzitter bekend dat rond half augustus een nieuwe Bakeman verschijnt. ’t Is een themanummer gewijd aan WO I.

Jean-Pierre Yzermans

Dit jaar is het 70 jaar geleden dat er een einde kwam aan Wereldoorlog II voor onze regio. Op 18 september 1944 werden Lanklaar en Stokkem bevrijd door de Amerikaanse soldaten van de Taskforce Stokes, meerbepaald door de soldaten van het 3-66th Armored Regiment en het 99th Infantry Battalion (separate).

Bij het uitbreken van de oorlog op 10 mei 1940 sneuvelden 5 Nederlandse soldaten van het regiment Limburgse Jagers aan het veer. Zij hoopten te ontsnappen aan de oprukkende Duitse overmacht maar werden neergeschoten. Als eerbetoon heeft de Kunstkring Arnold Sauwen en de Koninklijke Schutterij Sint-Elisabeth Stokkem aan het maasveer in 1989 een herinneringsmonument opgericht. Wij gedenken die dag niet alleen die vijf Nederlandse soldaten maar alle helden die hun leven lieten voor hun vaderland.
Dit jaar is het ook 175 jaar geleden dat de scheiding van de beide Limburgen werd vastgelegd in “Het verdrag van Londen 1839”.

(Klik hier om de foto's te bekijken in ons fotoalbum van 2014)

De Kunstkring nodigt u allen uit op vrijdag 9 mei om 19.00u op deze herdenkingsplechtigheid aan het veer.

De heer Anton Greefkes uit Nederland heeft ons, bij een bezoekje aan onze website, laten weten dat hij met zijn poëtisch liedgenootschap naast vele andere gedichten ook enkele gedichten van A. Sauwen op muziek gezet heeft. Recent heeft hij er nog eentje aan toegevoegd: Mijnwerkers. Bent u nieuwsgierig hoe dat klinkt ? De gedichten van A. Sauwen kan u ook op onze website beluisteren, voor andere op muziek gezette gedichten verwijs ik u graag door naar de website van de heer Greefkes. (klik hier om zijn website te bezoeken)

  Mijnwerkers

Deze tentoonstelling vindt plaats in het Maascentrum De Wissen vanaf 18 april 2014 en is te bezichtigen tijdens de openingsuren van het museum. Het is een organisatie van alle heemkundige kringen van Dilsen-Stokkem, en de vriendenkring van oud-militairen.

(Klik hier om de foto's te bekijken in ons fotoalbum van 2014)